Verhalen over
Rotterdam-Charlois in de digitale sterrenhemel
— Kunstbiënnale Charlois Speciaal
‘Charlois en de Sterren’ is een multidisciplinair kunstproject waarvoor we onderzochten welke verhalen er op het internet circuleren over de Rotterdamse wijk Charlois. Charlois is een wijk in ontwikkeling: ooit een zelfstandig dorp aan de zuidoever, dat werd opgeslokt door de havenstad en na de oorlog een aantal turbulente jaren doormaakte. Nieuwe tijden brachten nieuwe inwoners en verhalen. Welke verhalen beschrijven Charlois het beste?
Frictie
Voor de kunstbiënnale Charlois Speciaal, onderzochten we samen met kunstenaar en ontwerper Rogier Arents welke verhalen we over Rotterdam-Charlois op het internet terugvinden.
We verzamelden 1,5 jaar aan Twitter- en YouTube-data en keken naar sociale netwerken zoals mensen vroeger naar de sterrenhemel keken: welke betekenis gaat er schuil achter die miljoenen punten en lijnen? Wat zeggen die over wie we zijn? We maakten twee sterrenkaarten die we als posters verspreid hebben onder huishoudens en kantoren in de wijk.
Momentum
Bij de start van de tweede lockdown in november 2020 kwamen de posters achter de ramen te hangen en veranderden de straten van Charlois in een openbare tentoonstelling. Op de website, Twitter en Instagram werden de constellaties op de sterrenkaarten uitgelicht en volgers opgeroepen ook posters achter hun raam te hangen.
Onze posters achter de ramen van huizen en kantoren in de wijk.
Onze poster op één van de prominente reclamezuilen in de wijk; bij de ingang van de Maastunnel.
In januari 2021 zijn de sterrenkaarten afgedrukt op twee megagrote reclamezuilen op prominente plekken in Charlois. We namen contact op met de meest invloedrijke Twitter-gebruikers en YouTubers om hun ster op te kaart met een viltstift te markeren en een aantal vragen te beantwoorden voor een mini-documentaire op YouTube. In een serie van zes video’s spreken we een wijkagent, een anti-afval-activist, een OV-vlogger, een projectleider van een open mediaplatform en een journalist over hun band met Charlois en social media. De documentaire werd gelanceerd in mei 2021 en was – geheel in stijl – te zien achter de ruiten van het kantoor van New Momentum.
‘We kijken steeds minder naar de sterren, en steeds meer op onze telefoon, waar we scrollend door de timeline, punten toevoegen aan een immer uitdijend data-universum. Wat staat er in die sterren geschreven?’
— Trailer Charlois en de Sterren
Na de verschijning van de minidocu, vertaalden we het project in een VR experience die we in 2022 hebben gelanceerd.
Ook zullen we gedurende 2022 op verschillende plekken in de wijk exposeren, waaronder een uitstapje naar Parijs waar we het project op de Digital Artefact Expo van het jaarlijkse congres van de ICA (International Communication Association) staan.
Vorm
Charlois en de Sterren onderzoekt de spanning tussen lokale gemeenschappen en polariserende algoritmes op social media-platforms – juíst op het moment dat we werden opgesloten in onze huizen en er afhankelijker van werden dan ooit.
Het doel van het project was om mensen bewust te maken van het filter bubbel-effect; want wat de één over een plek ziet en denkt te weten, kan helemaal haaks staan op hoe de ander dat ervaart – ook op lokaal niveau zoals in Charlois. Ook wilden we mensen uitdagen om over de grenzen van hun bubbel te kijken en zich bewust te worden van de initiatieven die buiten hun timeline plaatsvinden.
Bekijk: www.charloisendesterren.nl